مقدمه
خفگی در گاو ممکن است با تلاش حیوان برای بلعیدن یک شی ء بزرگ و سفت مثل سیب درختی،سیب زمینی، چغندر قند یا بلال ایجاد شود. خفگی بیشتر زمانی اتفاق می افتد که مواد غذایی درشت از آخور های مرتفع یا سیبی که از درخت افتاده،بلعیده شود معمولا حیوانات اگر خوراکی را از روی زمین بردارند، قبل از بلعیدن،آن را با عمل جویدن به قطعات کوچکتر تبدیل می کنند.
نفخ و تراوش بزاق دو نشانه اصلی خفگی در گاو است.
نفخ به علت گیر افتادن بیش از حد گاز در شکمبه پیش می آید.
تراوش بزاق یا کف کردن دهان به این دلیل ایجاد می شود که گاو نمی تواند بزاق خودش را ببلعد. گاو با سر و گردن کشیده شده می ایستد یا سرش را تکان داده و آن را به بالا و پایین حرکت می دهد. سرفه کردن شدید معمول می باشد. چنانچه انسداد مری کامل نباشد و بزاق بتواند وارد شکمبه شود و گاز خارج شود، علائم قابل مشاهده شامل:
۱) ایستادن تک و تنهای حیوان
۲) کشیدن سر به سمت جلو
۳) باز بودن اندک دهان
برای کمک بیشتر به تشخیص آن،بررسی کنید که آیا گاو به اجسامی که ممکن است در گلویش گیر کند، دسترسی داشته است؟سپس ، گرفتگی درون مری را با دست کنترل کنید.
(تصویر شماره ۱)
رایج ترین محل گرفتگی مری را نشان می دهد. حنجره (سیب آدامز) را با یک گرفتگی اشتباه نگیرید.
اگر انسداد مشخص گردید، انگشت شست یا انگشتان خود را در شیارگردنی در زیر جسم خارجی و در دو طرف گردن قرار داده به آهستگی با اعمال نیروی مداوم و یکنواخت جسم را به سمت بالا حرکت دهید.
(تصویر شماره۲)
ماهیچه های مری به صورت یک در میان تمایل به انبساط و انقباض (حرکات دودی) دارندکه به شما اجازه می دهد جسم را به سمت بالا حرکت دهید.
(تصویر شماره ۳)
زمانی که جسم به بالای گلو آورده شد،در حالی که هنوز فشار بر روی گلو به سمت بالا اعمال می گردد،فرد دیگری برای کشیدن جسم خارجی به بیرون دست خود را به درون دهان گاو وارد می کند.
چنانچه ماساژ دادن برای حرکت جسم خارجی موثر واقع نشود، بهتر است که حیوان را رها کنیدتا حیوان خودش بهبود یابد.اگر جسم خارجی پرنشاسته باشد،مثل سیب زمینی یا چغندر قند یا سیب درختی،آمیلاز زاق به اندازه کافی از آن را هضم خواهد نمود به طوریکه سر انجام بدرون شکمبه پائین کشیده خواهد شدیا این که شما می توانید بعد از چند ساعت یا چندروز آنرا دوباره به سمت بالا ماساژدهید.در عین واحد ،می توان از یک تروکار و کانولا یا سوزنی زرگ و کلفت برای سوراخ کردن شکمبه و کاهش نفخ،استفاده کرد.
(تصویر شماره ۴)
روشی دیگر که چندان مناسب نیست،فرو بردن دست به درون مری برای رفع انسداد می باشد.با یک دست بینی گاو را بگیرید و دست دیگر را برای فرو کردن به داخل گلو به شکل پیاله در آورید.
دست را به طرف بالا فرو ببرید تا به جای مری وارد نای نشود.این روش باید فقط با دهان بند و یا با گذاشتن یک قالب درون دهان انجام بگیردتا از گاز گرفتگی جلوگیری شود. دندان آسیاب براحتی می تواند یک انگشت را خرد یا قطع کند.بعد از پیدا کردن جسم آنرا محکم بین انگشت شست و اشاره بگیرید و آهستهآنرا به سمت بیرون بکشید،چنانچه نی توانید شیء را بگیرید،یک سیم ۳ متری را دولا کرده تا بتوانید آنرا دور جسم خارجی قرار دهید.حلقه به درون مری و بالای جسم مورد نظر فرستاده می شود و سپس به آهستگی به عقب کشیده می شود.
(تصویر شماره ۵)
به عنوان آخرین راه کار و برای حفظ زندگی یک دام،از یک لوله معده یا شلنگ بری فشار دادن جسم خارجی به سمت پایین حلق و به درون شکمبه استفاده کنید.
*در این روش احتمال آسیب به مری یا اندام های دیگر وجود دارد و یا احتمال گیر کردن جسم خارجی در قسمت های پایین تر مری وجود دارد.
اگر جاری شدن آب ازدهان تنها علامت مشاهده شده باشد،احتمال بیماری هاری وجود دارد.خودتان را با وارد کردن دست به درون دهان حیوان،بی جهت در معرض ویروس هاری قرار ندهید.کف کردن دهان و جاری شدن آب از آن،تنها علامت مشترکی است که هاری و انسداد مری دارند.برونشیت و عفونت های کلو ممکن است گاهی اوقات علائمی مشابه با انسداد مری ایجاد کنند.
اگر نفخ بسیار شدید بوده و گاو نزدیک به خطر مرگ است و یا به علت ناراحتی،حیوان قابل مهار و کنترل نمی باشد،ابتدا می بایست نفخ مورد دران قرار گیرد.معمولا،بهترین روش برای درمان نفخ فرستادن لوله معده به درون شکمبه برای کم کردن گاز است.چنانچه مری مسدود شده باشد،برای کاهش نفخی که به این علت ایجاد شده روش ترجیحی، سوراخ کردن شکمبه با سوزن ۱۲ و طول ۱۵ سانتی متر است.چرا که در استفاده از یک تروکار یا چاقو احتمال آلوده شدن شکم به مایع شکمبه ای بیشتر است.
