احتیاجات غذایی گوساله شیرخوار
بر اساس نیاز غذایی گوسالههای شیرخوار، سه مرحله از رشد برای این گوساله ها در نظر گرفته شده است:
- مرحله تغذیه مایع: همه نیازهای غذایی به وسیله شیر یا جایگزین شیر تأمین میشود. غذای مایع مستقیماً به هزارلا میرود تا از تجزیه میکروبی در شکمبه جلوگیری شود.
- مرحله انتقال: خوراک مایع و خوراک آغازین (استارتر) در تأمین نیاز غذایی این فاز نقش دارند. استارتر در توسعه شکمبه نقش دارد.
- مرحله نشخوارکنندگی: گوساله مواد مغذی را از خوراکهای جامد دریافت میکند که عمدتاً به واسط تخمیر میکروبی در شکمبه حاصل میشوند. در اوایل این مرحله، تخمیر میکروبی و سنتز پروتئین میکروبی کامل نشده است.
بحرانیترین دوره برای گوساله، سه هفته اول زندگی میباشد، وقتی که مرگ و میر میتواند بالا باشد. هدف از خوراک دادن گوسالهها، زنده و سالم نگه داشتن آنها و شروع به رشد مطلوب میباشد. گوساله با یک سیستم ایمنی نابالغ متولد میشود و بایستی ایمونوگلوبولینهای آغوز را برای مبارزه با پاتوژنهای محیطی از طریق شیر مادر، بلافاصله پس از تولد دریافت کند. غلظت ایمونوگلوبولینهای آغوز متغیر میباشد ولی در کل در گاوهای چند شکم زایش بیشتر میباشد. لازم نیست آغوز از مادر گوساله باشد. بلکه می تواند از گاوی باشد که در پرتو پاتوژن های محیطی یکسانی قرار گرفته باشد.
گوساله ها بایستی حداقل 4 لیتر آغوز در عرض دو ساعت اول بعد از تولد بخورند. آغوز همچنین مواد مغذی ضروری برای نوزاد فراهم میکند و عوامل رشد موجود در آغوز برای گوساله بسیار مفید است. جایگاه انفرادی که اجازه هیچ برخورد فیزیکی بین گوسالهها را نمیدهد، به کم کردن احتمال انتقال بیماریهای عفونی کمک میکند.
گوساله جوان از لحاظ عملکرد، یک غیرنشخوارکننده است، زیرا سیستم گوارشی آن نابالغ است. از این رو بایستی برای تأمین مواد مغذی مورد نیازش، کربوهیدراتها، پروتئینها و لیپیدهای سهل الهضم بخورند. توانایی گوساله جوان برای هضم پروتئینهای غیر شیری محدود است. در کل، گوسالهها هر روز در سطح 10 الی 15 درصد از وزن بدن شیر میخورند. تغذیه مقادیر بالاتر شیر به طور قابل توجهی سرعت رشد را افزایش خواهد داد ولی مقدار استارتر مصرفی را نیز کاهش خواهد داد، توسعه شکمبه را به تأخیر خواهد انداخت، و ممکن است انتقال به یک جیره جامد را هم به تأخیر بیندازد.
طی مرحله شیرخوارگی، گوساله بایستی به آب و استارتر در طول روز دسترسی آزاد داشته باشد. در صورتی که گوساله شروع به خوردن خوراک جامد نماید، شکمبه به سرعت توسعه مییابد، و به طور امیدوارکننده در سن 8 هفتگی، به سهولت تمام احتیاجات مواد مغذی بدون نیاز به خوراکهای مایع تأمین می شود. استارتر بهتر است از 3 روزگی و پس از مصرف شیر در دسترس گوساله قرار گیرد. خوراک را هر روز تعویض کنید تا همواره استارتر تازه در دسترس باشد و به خوردن آن تشویق شود.
در گذشته، خوراندن علف خشک به گوساله به منظور تحریک توسعه شکمبه متداول بود. اما پژوهشهای جدید نشان داد که استارتر بهتر از علف خشک توسعه شکمبه را تحریک میکند و گوسالههای شیری تا زمان پس از شیرگیری نیازی به علف خشک ندارند. ممکن است گوسالهها پس از این که به طور پیوسته 5/1 تا 2 کیلوگرم مخلوط استارتر را مصرف کنند، از شیر گرفته شوند. از شیرگیری به طور معمول بین سن 8 تا 10 هفتگی رخ میدهد. سرعت رشد این گوسالهها به طور قابل توجهی پیش از شیرگیری بالاتر است و زودتر به اندازه مناسب برای تلقیح میرسند.
مزایای کلی مصرف استارتر:
1. بهبود میانگین افزایش وزن روزانه
2. بهبود رشد اسکلتی و توسعه بدنی
3. توسعه و نمو شکمبه و نگاری
4. زودتر رسیدن به وزن مناسب از شیرگیری
5. زودتر رسیدن به وزن مناسب تلقیح
6. کاهش اختلالات گوارشی و اسهال
7. کاهش مشکلات تنفسی
8. بهبود سلامتی و عملکرد سیستم ایمنی
9. کاهش تلفات گوساله
10. کاهش هزینه های تغذیه ای و افزایش بهره وری
جدول مقادیر و تأثیرات مصرف استارتر: |
|||
|
استارتر R1 |
استارتر R2 |
استارتر بره
|
نوع دام |
گوساله شیرخوار |
گوساله |
بره شیرخوار |
مدت مصرف |
5 روزگی تا اواخر 2 ماهگی |
2 ماهگی تا 4ماهگی |
5 روزگی تا 2 ماهگی |
مقدار مصرف روزانه |
آزاد |
آزاد |
مقدار مصرف روزانه |
وزن آغازین |
40 کیلوگرم |
80 کیلوگرم |
4 کیلوگرم |
وزن پایانی |
80 الی 85 کیلوگرم |
130 الی 140 کیلوگرم |
18 الی 20 کیلوگرم |
افزایش وزن کلی |
40 الی 45 کیلوگرم |
50 الی 60 کیلوگرم |
14 الی 16 کیلوگرم |
افزایش وزن روزانه |
حداقل 800 گرم |
حداقل 900 گرم |
حداقل 290 گرم |
منابع:
1. مواد مغذی موردنیاز گاوهای شیری (NRC) 2021
2. اصول تغذیه دام (تألیف گویائو وو)
3. مقالات علمی و پژوهشی
4. تحقیقات پشتیبانی علمی رضوان دانه